درآمد تا سقف چندمیلیون در ماه معاف از پرداخت مالیات خواهد بود؟

سال جدید می‌تواند سالی متفاوت از نظر پرداخت مالیات باشد.

به‌گزارش روز نو علاوه بر اینکه نرخ مالیات بر ارزش افزوده بالا رفته و کف و سقفی جدید برای مالیات بر درآمد تعیین شده، خود دولت نیز روی رشد محسوس درآمد‌های مالیاتی حساب باز کرده است. این یعنی اگر حقوق‌بگیر، مصرف‌کننده یا صاحب کسب‌وکار هستید، دیدن جزئیات بودجه ۱۴۰۵ دیگر یک کار تخصصی نیست.

چون تغییرات مالیات ۱۴۰۵ به‌شکل مستقیم روی فاکتور خرید و فیش حقوق اثر می‌گذارد. برای اینکه همین ابتدای کار متوجه اصل ماجرا شوید لازم است بدانید نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال جدید دو درصد ارتقا پیدا می‌کند.

معافیت مالیات بر درآمد روی سقف ۴۰ میلیون تومان در ماه قرار می‌گیرد و ارقام بالاتر به شکل پلکانی مشمول مالیات بر درآمد می‌شوند.

افزایش مالیات بر ارزش افزوده ۱۴۰۵

افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهمترین نکات لایحه بودجه ۱۴۰۵ است. رقمی که از ۱۰ درصد در سال ۱۴۰۴ به ۱۲ درصد در سال جدید تغییر می‌کند. این تغییر در ظاهر فقط دو واحد درصد است، اما چون روی تقریبا تمام زنجیره مصرف اثر می‌گذارد، اثرش در زندگی روزمره ملموس است.

افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده ادامه مسیری است که از ۱۴۰۳ با رشد یک واحدی کلید خورد. دولت افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده را به ابزاری برای تامین بخشی از هزینه‌های متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و تقویت منابع یارانه معرفی می‌کند.

در متن لایحه تصریح شده که افزایش مالیات بر ارزش افزوده هدف‌گذاری مشخصی خواهد داشت. بخشی از این تصمیم بابت تامین ردیف متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان و صندوق‌های بازنشستگی و بخشی دیگر برای پشتیبانی از سیاست‌های رفاهی مثل کالابرگ الکترونیک است.

دولت تلاش می‌کند فشار تامین مالی سیاست‌های رفاهی را به‌جای استقراض یا روش‌های دیگر، از مسیر ارتقای مالیات بر ارزش افزوده جبران کند. ​

سقف معافیت مالیات حقوق چقدر است؟

معافیت مالیات حقوق طبق لایحه بودجه ۱۴۰۵ یکجور امتیاز برای حقوق‌بگیران تعبیر می‌شود. چون سقف معافیت مالیات بر درآمد سالانه از ۲۸۸ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ به ۴۸۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۵ افزایش پیدا می‌کند. یعنی در عمل حقوق ماهانه تا ۴۰ میلیون تومان از مالیات بر درآمد معاف است. سقف معافیت مالیات بر درآمد با این اوصاف حدود ۶۶ درصد بالا می‌رود.

سقف جدید معافیت مالیات بر درآمد در عمل بخش قابل‌توجهی از حقوق‌بگیران را در آستانه سال جدید از دایره مالیات بر درآمد خارج می‌کند. برای مثال کارمندی که در سال ۱۴۰۴ با حقوق ۳۰ میلیونی در ماه مشمول قانون مالیات بر درآمد می‌شد، در سال آینده با حقوق ۴۰ میلیون تومانی هم مجبور به پرداخت مالیات نمی‌شود.

نکته مهم بعدی این است که معافیت مالیات بر درآمد فقط به کارکنان دولت محدود نخواهد شد و در لایحه برای کارکنان غیردولتی و حتی بازنشسته‌ها سقف ۴۰ میلیونی درآمد ماهانه به‌عنوان مبنای مشترک لحاظ شده.

به‌نظر می‌رسد دولت با این تصمیم تلاش می‌کند فشار اصلی مالیات بر حقوق را از طبقات با درآمد پایین و متوسط به سمت حقوق‌های بالاتر منتقل کند.

شیوه پلکانی مالیات بر درآمد

معافیت ۴۰ میلیونی به این معنی نیست که همه‌چیز بعد از آن یکباره شامل مالیات حداقل ۱۰ درصدی شود. ساختار مالیات بر درآمد حقوق در ۱۴۰۵ مثل ۱۴۰۴ پلکانی و تصاعدی تعریف شده تا به قول خود دولتی‌ها نرخ موثر مالیات با افزایش درآمد تدریجی ارتقا پیدا کند.

طبق جدول منتشرشده از لایحه اولا درآمد ماهانه تا ۴۰ میلیون در ماه معاف از مالیات است. مازاد ۴۰ تا ۸۰ میلیون تومان مشمول ۱۰ درصد، مازاد ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون در ماه مشمول ۱۵ درصد، مازاد ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون در ماه مشمول ۲۰ درصد، مازاد ۱۲۰ تا ۱۴۰ مشمول ۲۵ درصد و مازاد ۱۴۰ میلیون نیز مشول ۳۰ مالیات خواهد شد.

عدد‌ها شاید کمی گمراه‌کننده باشند پس بهتر است همه‌چیز را با مثال جلو ببریم. اگر یک نفر ۶۰ میلیون در ماه حقوق می‌گیرد، ۲۰ میلیون از دریافتی او در پله ۱۰ درصد قرار می‌گیرد و مالیاتش معادل دو میلیون تومان خواهد بود، نه اینکه کل ۶۰ میلیون تومان مشمول ۱۰ درصد مالیات شود.

به‌همین ترتیب، حقوق ۹۰ میلیونی، ۴۰ میلیون معافیت دارد. در قدم بعدی سازمان امور مالیات ۴۰ میلیون بعدی را با نرخ ۱۰ درصد مالیات می‌بندد و ۱۰ میلیون نهایی را با نرخ ۱۵ درصد حساب می‌کند. ​

سهم مالیات از بودجه ۱۴۰۵ چقدر است؟

لایحه بودجه ۱۴۰۵ نشان می‌دهد دولت بیشتر از سال‌های گذشته و دولت‌های قبلی روی درآمد‌های مالیاتی به‌عنوان ستون فقرات منابع مالی حساب باز کرده است. افزایش نرخ مالیات بر ارزش افزوده، رشد پایه‌های مالیاتی و بازطراحی معافیت و پلکان‌های مالیات بر حقوق، در کنار جدی‌شدن سیاست‌های مبارزه با فرار مالیاتی، مثل یک پکیج قرار است سهم درآمد‌های مالیاتی را در سبد منابع عمومی دولت ارتقا دهد و حداقل روی کاغذ هم که شده اتکا به فروش نفت و استقراض و روش‌های غیرکارشناسی دیگر را کاهش دهد.

لایحه بودجه ۱۴۰۵ مشخص می‌کند، رشد درآمد‌های مالیاتی نسبت به سالی که در آن قرار داریم هم از محل افزایش نرخ و هم از محل گسترش پایه و بهبود وصول پیش‌بینی شده است. به‌ویژه با زمینه‌سازی اتصال پایگاه‌های اطلاعاتی و رصد تراکنش‌ها که طی سال‌های اخیر زیرساخت آن هم تکمیل شده.

معنای این اقدامات برای فعالان اقتصادی، صاحبان مشاغل و کسب‌وکار‌ها و حتی حقوق‌بگیران عادی این است که احتمال دیده شدن درآمدهایشان توسط سازمان امور مالیاتی در سال آینده بیشتر است.

​اجازه دهید اصل مطلب را با یک مقایسه ساده تمام کنیم. سهم مالیات از منابع عمومی دولت در سالی که به انتهای آن نزدیک می‌شویم قریب ۴۲ درصد برآورد می‌شود، اما این عدد و سهم برای سالی که انتظارش را می‌کشیم به حدود ۵۷ درصد می‌رسد. ​